3 χρόνια χωρίς 9

Submitted by nikosal on Wed, 07/31/2019 - 08:28

Το άρθρο του Ντίνου Χατζηγιώργη που ακολουθεί δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Αν της Χαλκίδας (μηνιαία free press έκδοση, τ. 35, Αύγουστος 2013)

~~~

Μια Τετάρτη, στις 21 Ιουνίου του 2000, σε μια εποχή που άνθιζαν τα έντυπα, ξεκίνησε η έκδοση του 9, του μεσοβδόμαδου ένθετου της εφημερίδας Ελευθεροτυπία, το οποίο τότε θα απευθυνόταν σε ένα ανυποψίαστο ακόμα για την ένατη τέχνη κοινό.

Δέκα ολόκληρα χρόνια μετά, στις 26 Ιουνίου του 2010, έμελλε να μας αποχαιρετίσει με ένα μικρό ψεματάκι, για ένα -υποτίθεται- καλοκαιρινό διάλειμμα, μέχρι να επιστρέψει ξανά, όπως υποσχόταν, τον ερχόμενο Σεπτέμβρη. Σιγεί τρία χρόνια έκτοτε, με την απουσία του εκκωφαντική, καθώς η συμβολή του στην 9η τέχνη στην Ελλάδα ήταν αναπάντεχη και μοναδική. Όπως οι τυχεροί κάτοχοι και των 513 τευχών του ξέρουν, ο θησαυρός των περιεχομένων του είναι ο ελληνικός και διεθνής πολιτιστικός πλούτος των εικαστικών τεχνών μιας ολόκληρης δεκαετίας. Τίποτα λιγότερο, δηλαδή, για μας τους φαν, από μια εγκυκλοπαίδεια σε καρεδάκια με λογοτεχνικά μπαλονάκια.

Τα εξώφυλλα του φιλοξένησαν αποκλειστικά χάρτινες θηλυκές υπάρξεις, γλυκές, όμορφες, sexy, τρομακτικές, βίαιες και σαγηνευτικές, κόμικ ηρωίδες για όλα τα αμαρτωλά γούστα -κανόνας του ένθετου που δεν αθετήθηκε ποτέ. Θα την εξομολογηθώ κι εγώ την αμαρτία μου, πλην των Κυριακάτικων εκδόσεων δε διάβαζα εφημερίδα τις άλλες μέρες, μέχρι που εμφανίστηκε το 9, δηλαδή. Τότε η Τετάρτη απέκτησε πλέον άλλη σημασία, περίμενα την ημέρα και την εφημερίδα με την αγωνία που ανέμενα τη συνέχεια των αγαπημένων μου κόμικ. Και όσοι από μας αγαπούσαμε ήδη τα σκίτσα, είχαμε ξαφνικά έναν φορέα που μας εξέφραζε, μας αντιπροσώπευε και μας παρείχε την κατάλληλη ψυχαγωγία δωρεάν (πλην του αντίστοιχου αντιτίμου για την αγορά της εφημερίδας στο σύνολό της, φυσικά), κάθε Τετάρτη, και από το τεύχος #455, κάθε Σάββατο.

Ήταν και μια θαυμαστή ευκαιρία για τους αμύητους να έρθουν σε επαφή με τον κόσμο των κόμικ και όχι μόνο: χρώμα, φαντασία, έκθεση ιδεών και προβληματισμών από ντόπιους και διεθνείς καλλιτέχνες, ένας αναμφισβήτητος αφυπνισμός όπως μόνο οι αναπαραστατικές και δημοφιλείς τέχνες είναι ικανές να μεταδώσουν. Εγχώρια ταλέντα του σκίτσου βρήκαν το μέσο για να εκφραστούν και να γίνουν γνωστοί, όπως οι Σπύρος Δερβενιώτης, Ηλίας Κυριαζής, Βασίλης Λώλος, Λέανδρος, Ηλίας Ταμπακέας, Δημήτρης Βιτάλης, πολυάριθμοι άλλοι, και ο δικός μας Πέτρος Χριστούλιας (Μυστική Ταυτότητα) που σε συνεργασία με το σεναριογράφο Τάσο Ζαφειριάδη δημιούργησαν για το 9 το Intra Muros. Διοργανώνοντας από τον πρώτο χρόνο της κυκλοφορίας του, και μέχρι το τέλος, για 10 χρονιές στη σειρά, τον Ετήσιο Πανελλήνιο Διαγωνισμό Κόμικ, το 9 έδωσε την ευκαιρία και το ερέθισμα σε πολλά νέα παιδιά να διαγωνιστούν και να δείξουν στο κοινό την προσπάθεια τους.
Και οι άσπονδοι ακόμα αναγνώστες των κόμικ γνώρισαν ξένους καλλιτέχνες και τα έργα τους, όπως Το Έπος των Μεταβαρόνων των Alexander Jodorowski και Juan Gimenez, την Χρυσή Πόλη των Pecquer, Malfin, Schelle και Rossa, την Αρμάδα των Jean-David Morvan και Phillipe Buchet, το Εξαίρετοι Κύριοι & Συντροφία των Alan Moore & Kevin O’Niel, και πολλά άλλα, πάρα πολλά για να αναφερθούν εδώ, συν την πολύ δημοφιλή και μη εξαιρετέα Φωτεινή της Νύχτας του Bernet. Μνεία και στη σελίδα του μοναδικού σε διδακτικό χιούμορ Quino που συνόδευσε όλα σχεδόν τα τεύχη της σειράς.

Εκτός από ψυχαγωγία, δράση, περιπέτεια, κοινωνική κριτική, καταγγελία και γέλιο που παρείχε στα εσώφυλλα του, ήταν πηγή πληροφοριών για κάθε έκδοση, έκθεση και φεστιβάλ, σε Ελλάδα και Ευρώπη, με δημοσιογραφικές ανταποκρίσεις, συνεντεύξεις από μεγάλα ονόματα του χώρου, σχολιασμούς για κινηματογραφικές ταινίες του φανταστικού, επετειακές αναφορές και αναλυτικές παρουσιάσεις έργων του παρελθόντος για να θυμούνται οι παλιοί και να μαθαίνουν οι νεότεροι.

Μία ακόμη σημαντική καινοτομία του περιοδικού ήταν ότι σε κάθε τεύχος φιλοξενούσε ένα διήγημα επιστημονικής φαντασίας. Δύσκολο να καταφέρεις τον Έλληνα να διαβάσει, και ίσως αυτές οι σελίδες να προσπερνιούνταν άκλαφτες, η λογοτεχνία του φανταστικού όμως δε θα πρέπει να γνώρισε ποτέ πριν τέτοια προβολή στα ελληνικά χρονικά της. Μέσα σε 10 χρόνια δημοσίευσε περισσότερα από 500 διηγήματα, από τα σπουδαία και πρόσφατα ονόματα της διεθνούς σκηνής, αλλά και με δυνατή τη συμβολή νέων Ελλήνων συγγραφέων, ανάμεσα στους οποίους οι: Δημήτρης Βανέλλης, Παναγιώτης Κούστας, Μιχάλης Μανωλιός, Αλέκος Παπαδόπουλος και Κώστας Χαρίτος.

Ήταν μια περιπετειώδης δεκαετία. Στο τεύχος 42  κιόλας, το 9 έχασε το πρωταρχικό εντυπωσιακό του μέγεθος, στην εμφάνιση απέμεινε μικρότερο, όχι όμως φτωχότερο σε περιεχόμενο. Μόλις στο τεύχος 277 (9 Νοεμβρίου του 2005) μειώθηκε η ύλη του στις 30 σελίδες, από τις 50 που ήταν μέχρι τότε, ενώ ταυτόχρονα άρχισαν και οι εκπτώσεις και στην πρότερη ποιότητα του χαρτιού. Το περιεχόμενο όμως κρατήθηκε υψηλό, σημάδι αγάπης και φροντίδας όσων αντιπροσώπευε, χωρίς τσιγκουνιές στην ανάδειξη νέων ταλέντων και στην πιστή εκπροσώπηση των παλιών. Κάποια στιγμή αναπόφευκτα η κρίση που χτύπησε την Ελλάδα θα τραυμάτιζε και την υπερήφανη αυτή έκδοση, που δεν ήταν καθόλου άλλο ένα συνηθισμένο ένθετο, από τα πολλά που μοίραζαν κάποτε οι εφημερίδες. Δόθηκε η ελπίδα της ανάκαμψης, της επιστροφής, αλλά πολύ σύντομα θα κινδύνευε και η ίδια η εφημερίδα από την κατάρρευση.

Ως Χαλκιδέος, που νιώθω συχνά ότι κατοικώ στην άκρη του κόσμου, τρία χρόνια χωρίς το 9, είναι σαν να έχει σταματήσει ο κόσμος μου την περιστροφή του. Συνεχίζουν οι αγαπημένοι μου σκιτσογράφοι να δημιουργούν; Συνεχίζουν εκείνα τα φεστιβάλ των βιβλίων στο Βερολίνο και των κόμικ στην Ανγκουλέμ, ή της Βαβέλ στο Γκάζι να υφίστανται; Σαφώς και «ναι» είναι η απάντηση. Η φαινομενική σιγή και το κενό στην πληροφόρηση και την ψυχαγωγία μου στιγματίζει σημαδιακά όσα χάσαμε όταν σταμάτησε το 9. Ας δώσουμε μια ευχή για την επιστροφή του, δε νομίζω ότι θα είναι δύσκολο μόλις ξεπεραστούν τα προβλήματα, το καλούπι είναι έτοιμο και αναμένει.

Species of articles