Σχετικά με τις προβολές της ΚΛΦΕΦ

Το άρθρο του Βαγγέλη Κοτρώνη με τίτλο «Σχετικά με τις δύο μεταμεσονύχτιες προβολές της ΚΛΦΕΦ» δημοσιεύθηκε στο τ. 2 του περιοδικού Nova τον Ιούνιο 1978. O Άγγελος Μαστοράκης είχε εκδώσει το περιοδικό, που περιείχε διηγήματα και άρθρα για την επιστημονική φαντασία, τον Απρίλιο του 1978. Συνολικά κυκλοφόρησαν τέσσερα τεύχη. Ο Μαστοράκης δοκίμασε δεύτερη φορά την τύχη του με τον ίδιο τίτλο το 1993, με δύο ακόμα τεύχη. Στην πρώτη περίοδο του περιοδικού συνεργάτης στα κινηματογραφικά ήταν ο Κοτρώνης.

~~

Η Κινηματογραφική Λέσχη Φαντασίας και Επιστημονικής Φαντασίας ιδρύθηκε στις 8 Γενάρη του '78 με τη συγκέντρωση των ιδρυτικών μελών της στον κινηματογράφο «Στούντιο». Σε εκείνη τη συνέλευση εκλέχτηκε ένα προσωρινό προεδρείο στο οποίο ανατέθηκε η διαδικασία κοινωνικοποίησης της Λέσχης και παράλληλα η επιμέλεια προβολών, έως ότου εκλεγεί το κανονικό συντονιστικό όργανο. 'Εξάλλου, είχε οριστεί ότι πρόκειται για αφιλοκερδές σωματείο και σκοπός της είναι η πνευματική και ψυχαγωγική καλλιέργεια των μελών της.

Ως προς το δεύτερο σκέλος δεν έχω καμιά αμφιβολία ότι όντως αυτός είν' ο σκοπός της, αλλά ως προς το «αφιλοκερδές σωματείο» θα μου επιτραπούν μερικές ουσιώδεις επιφυλάξεις. Και να γιατί. Το προεδρείο αποτελούν: Πρόεδρος, 'Οδυσσέας Χατζόπουλος, ιδιοκτήτης του εκδοτικού οίκου Κάκτος. Αντιπρόεδρος, Σπύρος Αλεβιζόπουλος, εκδότης - διευθυντής του περιοδικού Αινίγματα του Σύμπαντος. Γενικός Γραμματέας, Νίνος Φενέκ Μικελίδης, δημοσιογράφος, κριτικός, συνεργάτης του ίδιου περιοδικού. Ταμίας, Χρήστος Λάζος, ιδιοκτήτης και διευθυντής σύνταξης του περιοδικού. Μέλος, Μάκης Πανώριος, καλλιτέχνης, λογοτέχνης, ο ίδιος που διεύθυνε το περιοδικό εφ Ανδρομέδα, που ήταν ιδιοκτησία των Λάζου και Αλεβιζόπουλου. Αναπληρωματικό μέλος, Ντίνος Γαρουφαλιάς, γλωσσολόγος - μεταφραστής, επιμελητής του μεταφραστικού τμήματος στο περιοδικό.

Είναι φυσικό, γύρω απ' αυτή τη λέσχη να έχουν συσπειρωθεί διάφοροι ουσιώδεις παράγοντες -εκδοτικοί και θεωρητικοί- που ασχολούνται με το είδος. Πιστεύουμε όμως πως πρέπει, πράγμα που θα ήταν και σωστότερο, να περιέλθει η λέσχη και το προεδρείο της στα χέρια αναγνωστών-θεατών εφ και οι παραπάνω παράγοντες που είναι εγκατεστημένοι στο προεδρείο να αρκεστούν στο να βοηθήσουν οικονομικά τη λέσχη, μια και ο μεν Οδυσσέας Χατζόπουλος έχει εκδώσει περισσότερα από 30 βιβλία εφ με αρκετά κέρδη -διαφορετικά δε θα συνέχιζε- ο δε Χρήστος Λάζος θα μπορούσε να εντάξει το περιοδικό Αινίγματα του Σύμπαντος στους σκοπούς του σωματείου.

Πριν προχωρήσουμε, θα πρέπει να αναφέρουμε τα δυο φιλμ που προβλήθηκαν σε πρωινές προβολές. Πρόκειται συγκεκριμένα για το αρκετά καλό Ζαρντόζ και το μάλλον μέτριο 2000, κούρσα του θανάτου. Απ' τη στιγμή των μεταμεσονύκτιων προβολών, η ποιότητα βελτιώθηκε αισθητά.

Πρώτη βραδιά

Ας αναφερθούμε όμως αναλυτικά στις δυο βραδιές. Η πρώτη μεταμεσονύκτια προβολή έγινε το βράδυ της 25ης Μάρτη, από τις 12:15 ως τις 7:00 περίπου το πρωί τής 26ης Μάρτη. Σ' αυτή την προβολή παίχτηκαν 4 ταινίες φαντασίας και επιστημονικής φαντασίας. Η προβολή έγινε στον κινηματογράφο «Άμλετ». Στοιχείο ευχάριστο είναι ότι οι δυο φανταστικές ταινίες αποτελούσαν μια ολοκληρωμένη εννοιολογική ενότητα. Πρόκειται για τις δύο ταινίες του Ρόμπερτ Φούεστ: Ο Σατανικός Δρ. Φάιμπς και Η Επιστροφή του Δρ. Φάιμπς με πρωταγωνιστή και των δύο τον Βίνσεντ Πράις. Πρόκειται για δυο κωμικές ταινίες γκραν γκινιόλ -ταινίες τρόμου για όλη την οικογένεια.

Βασική υπόθεση της πρώτης είναι ο θάνατος της γυναίκας του Φάιμπς κι ο... θανάσιμος τραυματισμός του ίδιου. Όμως ο Φάιμπς σώζεται -εντελώς παραμορφωμένος κι ανίκανος να μιλήσει φυσιολογικά. Από κείνη τη στιγμή βασικός του στόχος είναι η δολοφονία των γιατρών που χειρούργησαν και σκότωσαν τη γυναίκα του. Καταστρώνει ένα σχέδιο θανάτων βασισμένο πάνω στις 7 πληγές που έριξε ο Μωυσής στην Αίγυπτο. Στα ίχνη του τίθενται οι φλεγματικοί Άγγλοι αστυνομικοί και με τη βοήθεια του αρχιάτρου που διεύθυνε την εγχείρηση τής γυναίκας του, κατορθώνουν να τον εξοντώσουν -έτσι νομίζουν τουλάχιστον. Μέσα σε φουτουριστικά ντεκόρ και με την υπόκρουση μελωδιών τζαζ, ο Δρ. Άντον Φάιμπς παίζει το τεράστιο εκκλησιαστικό όργανο και χορεύει ρομαντικούς χορούς με τη βοηθό του Βουλβάνια. Υπόδειγμα σουρεαλιστικού τρόμου... Στην ταινία εκτός από τον Πράις πρωταγωνιστούν ο Τζόζεφ Κότεν, ο Χιου Γκρίφιθ, ο Τέρι Τόμας κι η Ελίζαμπεθ Νορθ στο ρόλο της Βουλβάνια.

Στην «Επιστροφή του Δρ. Φάιμπς», πολύ πιο πετυχημένη απ' την πρώτη και με πιο σφιχτό χιούμορ, ο Φάιμπς που τελικά δεν είχε εξοντωθεί ανακαλύπτει πως ο αιγυπτιολόγος Μπάιντεμπεργκ του έχει κλέψει τον πάπυρο που θα τον οδηγούσε στον ποταμό της Αθανασίας για να ξαναζωντανέψει τη Βικτόρια, τη γυναίκα του. Με τη βοήθεια της πιστής του Βουλβάνιας κλέβει τον πάπυρο -σκοτώνοντας το σωματοφύλακα του Μπάιντεμπεργκ, Τσένγκ- και ξεκινάει γι την Αίγυπτο μαζί με το διατηρημένο πτώμα της Βικτόριας και την ορχήστρα του. Μαζί τους όμως, στο ίδιο καράβι, βρίσκεται 0 Μπάιντεμπεργκ μαζί με τη γυναίκα του, που ταξιδεύει για τον ίδιο σκοπό με το Φάιμπς.

Στην Αίγυπτο ξετυλίγεται όλη η ιστορία. Μέσα σε καταπληκτικά φουτουριστικά ντεκόρ (του Αρτ Ντεκό), καταπληκτικής δύναμης σουρεαλιστικά πλάνα (όπως π.χ. εκεί που στην κορφή ενός λόφου ο Φάιμπς γευματίζει μ τη Βουλβάνια - βγάζει ένα κόκκαλο ψαριού απ' το πίσω μέρος του κεφαλιού), και μέσα σ πριγκιπικά ανάκτορα που βρίσκονται στα βάθη των πυραμίδων, ο Φάιμπς δολοφονώντας τους αντιπάλους του κατορθώνει σιγά-σιγά να πλησιάζει στον τελικό του σκοπό. Την Αθανασία. Η τελική σκηνή ανάμεσα στους δυο άντρες, τον Φάιμπς και τον Μπάιντεμπεργκ, είναι πολύ πετυχημένη. Εκτός από τον Πράις, πρωταγωνιστούν ο Τέρι Τόμας, ο Χιούυ Γκρίφιθ, ο Πίτερ Κάσινγκ και στο ρόλο του Μπάιντεμπεργκ ο Ρόμπερτ Κουόρι. Εκείνο που πρέπει να εξαρθεί και για τις δυο ταινίες είναι ότι είχαν μια εκπληκτική ποικιλία πρωτότυπων φόνων... Ακόμα πρέπει να επισημάνω την καταπληκτική ηθοποιία του Βίνσεντ Πράις, γνωστού μας απ' τις ερμηνείες του σε ταινίες πάνω σε έργα του Πόε.

Αυτά για τις δύο ταινίες του Δρ. Φάιμπς. Στην ίδια μεταμεσονύχτια προβολή παίχτηκαν και δυο ταινίες απ' τη σειρά του Πλανήτη των πιθήκων. Πρόκειται για μια σειρά ταινιών εφ με θέμα το εγγύς μέλλον της ανθρωπότητας. Πιο αναλυτικά, προβλήθηκαν η δεύτερη ταινία της σειράς με τίτλο Επιστροφή στον Πλανήτη των Πιθήκων και η τελευταία: Μάχη στον Πλανήτη των Πιθήκων.

Τώρα, όσον άφορά την πρώτη ταινία. Ένα διαστημόπλοιο, στην προσπάθειά του ν' αποκαταστήσει επαφή με κάποιο άλλο διαστημόπλοιο του οποίου αγνοούνται τα ίχνη, προσγειώνεται στο μακρινό μέλλον της Γης, έχοντας ξεπεράσει κάποιο χρονικό φράγμα. Το διαστημόπλοιο καταστρέφεται κατά την προσγείωση και μόλις που διασώζεται ο ένας απ' τους αστροναύτες. Στις προσπάθειές του για την ανεύρεση των συναδέλφων του συναντά μια πρωτόγονη κοπέλα που δε μπορεί να μιλήσει κι η οποία τον οδηγεί σε ένα χωριό πιθήκων με πολύ αναπτυγμένη νοημοσύνη. Εκεί διαπιστώνει ότι οι άνθρωποι είναι πλέον υπόδουλοι στους πιθήκους κι ότι έχουν ξεχάσει να μιλάνε. Μετά από πολλές, όχι πολύ πετυχημένα δοσμένες περιπέτειες, ο ήρωας ανακαλύπτει έναν από τους συναδέλφους του που βρίσκεται φυλακισμένος από μια ομάδα προηγμένων ανθρώπων, που λατρεύουν την 'Ατομική Βόμβα -τότε δεν υπήρχε φαίνεται η Βόμβα Νετρονίου. Τελικά παρά τις προσπάθειες του ήρωα ο πλανήτης καταστρέφεται. Στην ταινία πρωταγωνιστεί ο Τζέιμς Φραντσίσκους και μαζί του οι Κιμ Χάντερ, Μορίς Ίβανς, Λίντα Χάρισον κι ο Τσάρλτον Ίστον. `Η σκηνοθεσία είναι του Τεντ Ποστ.

Η δεύτερη ταινία, μας μεταφέρει σε μια πιθηκοειδή κοινωνία, όπου οι άνθρωποι είναι ταγμένοι να υπηρετούν τους πιθήκους. Αρχηγός των πιθήκων είναι ο Καίσαρας, που όμως είναι υπέρ της... ειρηνικής συνύπαρξης πιθήκων κι ανθρώπων. Όμως ο Άλντο, αρχηγός των στρατοκρατών δε βλέπει με καλό μάτι αυτή την τακτική και όταν ο Καίσαρας ηγούμενος μιας επιστημονικής αποστολής φεύγει απ' το χωριό, παίρνει την εξουσία στα χέρια του. Φανερές είναι οι αναφορές στο φόβο της ατομικής καταστροφής, στη στρατοκρατία και στην επιθυμία για μια συνύπαρξη με τη φύση. Βασικός ερμηνευτής της ταινίας είναι ο Ρόντι Μακ Ντόουαλ κι οι Ρόσκο Λι Μπράουν, Κλοντ Έικινς, Ναταλί Τρούντι, Κιμ Χάντρε κι ο Τζον Χιούστον. Σκηνοθέτης της ταινίας είναι ο Τζέιμς Λι Τόμπσον. Και των δυο ταινιών τα σενάρια βασίστηκαν πάνω σε ιστορίες του Πιέρ Μπουλ.

Δεύτερη βραδιά

Η δεύτερη μεταμεσονύχτια προβολή έγινε το Σάββατο 22 Απρίλη, με δύο ταινίες αυτή τη φορά. Προβλήθηκαν ο Εικονογραφημένος άνθρωπος και οι Νυφούλες του Δράκουλα. Η ταινία Εικονογραφημένος άνθρωπος βασίζεται στό ομώνυμο μυθιστόρημα εφ του Ρέι Μπράντμπερι. Και πιο συγκεκριμένα ζωντανεύει τις 3 απ' τις 18 ιστορίες του κειμένου. Την «Πεδιάδα», τη «Μεγάλη βροχή» και την «Τελευταία νύχτα του κόσμου». Γνωστό στους περισσότερους το σενάριο, αναφέρεται σ' έναν άνθρωπο-αλήτη που μια μυστηριώδης γυναίκα του ζωγράφισε όλο το κορμί με ιστορίες που ζωντανεύουν και μετά εξαφανίστηκε. Σαν ιδιαίτερο χαρακτηριστικό, θα μπορούσε να αναφερθεί το ότι στην αριστερή ωμοπλάτη του Καρλ -του εικονογραφημένου ανθρώπου- υπάρχει ένα κενό που όπως εξηγεί ο ίδιος, παρουσιάζει το μέλλον κάθε ανθρώπου που κοιτάζει μέσα σ' αυτό.

Ειδικά, όσον αφορά τις τρεις ιστορίες που παρουσιάζει η ταινία. Όλες έχουν σα βασικά θέματα μερικές από τις προβληματικές του Μπράντμπερι, που είναι γνωστές σε όσους έχουν ασχοληθεί με το έργο του. Στην «Πεδιάδα», μέσα σ' ένα ονειρικό σκηνικό, ένα ζευγάρι γονέων αντιμετωπίζει προβλήματα με τα παιδιά του εξαιτίας ενός παιχνιδιού που έχει τη δύναμη να ζωντανεύει τα όνειρα. Φανερή εδώ η αναφορά στο φόβο του ανθρώπου μπρος στη δύναμη των ονείρων. Υπέροχη η σκηνή εκείνη που τα παιδιά αποφασίζουν να λειτουργήσουν σαν υπεύθυνα άτομα και προσφέρουν τους γονείς τους θυσία στα θηρία της ζούγκλας που αυτά δημιούργησαν. Στη«Μεγάλη βροχή» χάρη στις εικονογραφήσεις του Καρλ, μεταφερόμαστε μαζί με μια αποστολή στην Αφροδίτη. Η Αφροδίτη μας παρουσιάζεται σαν ένας πλανήτης που συνεχώς βρέχει. Εξαιτίας μιας βλάβης, το διαστημόπλοιο της ιστορίας καταστρέφεται και μόλις που προλαβαίνουν να σωθούν οι ήρωες. Οι τρεις είναι απλοί αστροναύτες και ο τέταρτος ο κυβερνήτης που θα τους οδηγήσει -υποτίθεται- σε ένα «θόλο ηλίου», σε μια βάση των γήινων για να προφυλαχθούν από τη συνεχή βροχή.

Μέσα σ' αυτή τους την περιπέτεια μας παρουσιάζεται ξεκάθαρα κι απροκάλυπτα η ωμότητα τής ανθρώπινης φυλής -ωμότητα που όμως πηγάζει κατευθείαν απ' το ένστικτο εξουσίας που έχει ο κάθε κυβερνήτης για τους άντρες του - σε σημείο μάλιστα που να μη διστάζει να σκοτώσει κάποιον απ' αυτούς η ν' αφήσει έναν άλλο να πνιγεί. Παράλληλα υπάρχει και μια έμμεση θέση πάνω στο θέμα της σεξουαλικής καταπίεσης και του πώς το εκμεταλλεύονται κατά πρώτον οι διαπλανητικές σχολές -στάση του κυβερνήτη- και κατά δεύτερο πώς θέλουν μετά οι κάθε λογής κυβερνήτες να την επιβάλουν στους αστροναύτες (δες διάλογο μεταξύ του κυβερνήτη και του τελευταίου διασωθέντος πριν αυτοκτονήσει).

Στην Τελευταία νύχτα του κόσμου μεταφερόμαστε κάπου στο 4.000 μ.Χ., όπου ο πληθυσμός τής Γης είναι γύρω στους 4.000 ανθρώπους. Οι 2.156 που είναι άντρες, μαζεύονται σε μια μυστηριώδη σύσκεψη, όπου συνειδητοποιούν ότι το προηγούμενο βράδυ είχαν δει το ίδιο όνειρο -την καταστροφή του κόσμου- και αποφασίζουν ότι πρέπει να σκοτώσουν τα παιδιά τους για να μην υποφέρουν τουλάχιστον εκείνα, μια και κανένας δεν ξέρει πώς θα είναι η τελευταία νύχτα του κόσμου. Μετά ο ήρωας επιστρέφει στο σπίτι του, το ανακοινώνει σαν απόφαση στη γυναίκα του και βλέποντας ότι δεν πείθεται να σκοτώσει τα παιδιά της, της υποκρίνεται ότι συμμερίζεται την άποψή της. Πηγαίνει όμως κρυφά τη νύχτα και χαρίζει στα παιδιά του την ευθανασία. Κι όταν πια ξημερώνει, βλέπουν ξεκάθαρα ποια ήταν η τελευταία νύχτα του κόσμου η μάλλον τι ήταν...

Στην ταινία πρωταγωνιστούν η Κλερ Μπλούμ, ο Ρόμπερτ Ντρίβας, ο Ντον Ντάμπινς, ο Τζέισον Έβερς και δημιουργώντας ένα ρεσιτάλ ερμηνείας ο Ροντ Στάιγκερ. Το σενάριο έγραψε ο Χάουαρντ Κρίτσεκ και την εξαίσια μουσική ο Τζέρι Γκόλντσμιθ. Την σκηνοθεσία έκανε ο Τζακ Σμάιτ.

Η δεύτερη ταινία, Οι νυφούλες του Δράκουλα, ήταν γκραν γκινιόλ και μάλιστα απ' τις πιο πετυχημένες. Το πρωτότυπο σ' αυτή την ταινία είναι ότι ο ήρωας δεν είναι ο κόμης Δράκουλας, αλλά ο βαρόνος Μάινστερ, ένας βρυκόλακας τον οποίο κρατάει φυλακισμένο η μητέρα του μες στον πύργο τους. Αλλά μια χαριτωμένη δασκάλα που φιλοξενεί η βαρόνη στον πύργο, γνωρίζεται με τον Μάινστερ, τον ερωτεύεται και τον απελευθερώνει με την ίδια ευκολία που η Πανδώρα άνοιξε το απαγορευμένο κουτί. Ο βαρόνος Μάινστερ ελεύθερος πια, αρχίζει το σατανικό του έργο, μέχρι τη στιγμή που επεμβαίνει ο Δρ. Βαν Χέλσιγκ, ο οποίος μετά από πολλές περιπέτειες εξοντώνει τελικά το βαρόνο-βρυκόλακα. Στήν ταινία πρωταγωνιστούν ο Πίτερ Κάσιγκ, η Υβόν Μονλόρ, η Φρέντα Τζάκσον, η Μαρτίτα Χαντ και στο ρόλο του βαρόνου ο Ντέιβιντ Πιλ. Την παραγωγή έκανε η ειδικευμένη εταιρεία Hammer και τη σκηνοθεσία ο Τέρενς Φίσερ.

Γενικά θα μπορούσα να πω ότι κι οι δυο βραδιές υπήρξαν αρκετά πετυχημένες.