Ο «Ονειροφύλακας και η Τζένη» του Παναγιώτη Κούστα ήταν το τέταρτο στη σειρά διήγημα έλληνα συγγραφέα που συμπεριέλαβε στο «9» ο Άγγελος Μαστοράκης (τ. 14, 2000). Στον πυρήνα του βρίσκονται τα ανεκπλήρωτα όνειρα κάποιου που «φεύγει» και ένας τρόπος ο αποχωρισμός με τη ζωή να γίνει πιο υποφερτός.
Η Τζένη, μια ελεύθερη καταδύτρια, παρακολουθεί τις πάπιες να πετούν χαμηλά στη θάλασσα μια μέρα πριν αποπειραθεί να κατακτήσει ένα νέο ρεκόρ. Στο σκάφος ο προπονητής και η ομάδα υποστήριξης κάνουν τις συνήθεις προετοιμασίες, αν και φαίνεται να αγνοούν ότι η Τζένη κάποιες στιγμές υποφέρει από έντονους πόνους στο στήθος. Ο Κούστας με γήινες, δυνατές περιγραφές πετυχαίνει να δέσει τον αναγνώστη με το σκηνικό. Η στιγμή της ανάδυσης είναι όμορφη, με την Τζένη να «βλέπει την επιφάνεια σαν ένα ζωντανό, κινούμενο ταβάνι αυτού του κόσμου, ακόμα μακριά, αλλά ορατή, σαν το τέλος». Πιο πριν είναι εξίσου όμορφη η ερωτική σκηνή ανάμεσα στην Τζένη και τον προπονητή της, με τους δυο να ξεχνούν για λίγο τα «δεν πρέπει» της επαγγελματικής τους σχέσης:
Τον νιώθει και είναι αυτήν τη στιγμή, μαζί με το λίκνισμα του σκάφους, που καταλαβαίνει πως ακόμα και αυτό είναι μια έκφραση του έρωτά της για τη θάλασσα, πως ο άντρας είναι απλώς ο μεταφορέας του κύματος που χτυπάει το σκάφος, κινείται με σκοπό να τη γεμίσει μ' ένα υγρό αλμυρό σαν τη θάλασσα, ζωογόνο σαν τα αβγά των ψαριών και ξαφνικά, σαν να καταδύεται μέσα στην ίδια στιγμή που βιώνει, βλέπει τον υγρό κόσμο των οργάνων τους που είναι ενωμένα, περικυκλωμένα απ' τη στεγνή φυσαλίδα που είναι το σκάφος, που και αυτό με τη σειρά του είναι περικυκλωμένο από τη θάλασσα (...)»
Ωστόσο, ένας επιπλέον λόγος που παραθέτω το απόσπασμα ολόκληρο, είναι για να φανεί πώς ο αγγλισμός στην αρχή της παραγράφου χαλάει τη ροή και δυσκολεύει τις εικόνες να αναδυθούν. Μια καλύτερη, πιο προσεκτική επιμέλεια θα είχε βοηθήσει το διήγημα.
Δεν βρήκα επίσης κάποια αφηγηματική χρησιμότητα στην αρχική σκηνή, με τη μητέρα της Τζένης. Και «όχι άλλο κλάμα»... Στα πρώτα διηγήματα του «9» υπήρξαν αρκετά δάκρυα. Μπορεί να είναι ο εύκολος, δεν είναι όμως ούτε ο μόνος, ούτε ο καλύτερος τρόπος να εκφράσει ένας συγγραφέας τα συναισθήματα του ήρωά του.
Ο Κούστας ήταν από τους βασικούς συνεργάτες του «9» στη δεκαετή διαδρομή του. Με την Χ. Καρακούδα μετάφρασε περισσότερα από 100 διηγήματα ξένων συγγραφέων και ο ίδιος συμμετείχε με 19, τα περισσότερα από όλους τους έλληνες συγγραφείς. Ορισμένα από αυτά, στα επόμενα τεύχη, πολύ καλύτερα από τον «Ονειροφύλακα...».
Νίκος Αλμπανόπουλος
- Log in to post comments